Ένα από τα πιο δύσκολα θέματα που απασχολούν τους γονείς είναι η διατροφή των παιδιών τους. Τι πρέπει να τρώνε, τι δεν πρέπει να τρώνε, πώς θα το μαγειρέψουν, πώς θα φάει όλο το φαί του, κτλ. Στο παρακάτω άρθρο εξετάζουμε τα πράγματα από μια λίγο διαφορετική γωνία, βάζοντας γενικές αρχές και στρώνοντας το δρόμο για τα επόμενα, όπου θα εξετάσουμε τα διατροφικά θέματα σε μεγαλύτερη λεπτομέρεια. Ας ξεκινήσουμε λοιπόν, με δέκα λάθη που κάνουν οι γονείς, σε σχέση με τη διατροφή των παιδιών τους.
Βρεφική ηλικία (6 – 24 μηνών)
Credit: http://www.babble.com
1) Δίνουμε αλεσμένη τροφή για μεγάλο χρονικό διάστημα: Τα μωρά αναπτύσσουν πολύ γρήγορα την ικανότητά τους να τρέφονται, κατά τη διάρκεια των δύο πρώτων ετών της ζωής τους. Γύρω στους οκτώ μήνες, τα περισσότερα έχουν αναπτυχθεί αρκετά ώστε να έχουν τη δυνατότητα να φάνε μόνα τους, παίρνοντας με το χέρι τους μικρές μπουκίτσες φαγητού. Παρ’ όλα αυτά, είναι πολύ συχνό φαινόμενο οι γονείς να εξακολουθούν να δίνουν το φαγητό λιωμένο σε πουρέ για μεγάλο χρονικό διάστημα, είτε λόγω του ότι δε γνωρίζουν αυτό το γεγονός, είτε λόγω του ότι τους αρέσει να έχουν τον έλεγχο που τους δίνει το τάισμα με το κουτάλι (και επίσης το να αποφεύγουν το χάος που προκαλεί το μωρό όταν τρέφεται μόνο του).
Ωστόσο, η διαδικασία του να μάθει το μωρό να τρέφεται μόνο του είναι πολύ σημαντική, καθώς από τη μία τα βοηθάει να αναπτύξουν την αίσθηση του μέτρου στο φαγητό, ενώ από την άλλη τους δίνει τη δυνατότητα πρόσβασης σε πολύ μεγαλύτερη ποικιλία τροφών. Επομένως, δώστε από νωρίς στα παιδιά την ευκαιρία να αυτοεξυπηρετηθούν και επιτρέψτε τους να μάθουν με τους δικούς τους ρυθμούς.
2) Δε βάζουμε τα μωρά να τρώνε με την υπόλοιπη οικογένεια: Τα μωρά μαθαίνουν παρατηρώντας το περιβάλλον τους. Κι όμως, για πολλούς είναι σύνηθες να ταΐζουν το μωρό μόνο του, ξεχωριστά από τα γεύματα που μοιράζεται η υπόλοιπη οικογένεια. Συχνά μάλιστα, αυτό συνεπάγεται και το να δίνουμε στο μωρό το ίδιο είδος τροφής, ξανά και ξανά, αντί να του προσφέρουμε μεγαλύτερη ποικιλία. Είναι σημαντικό για τους γονείς να γνωρίζουν ότι, απ’ όλη την παιδική ηλικία, το διάστημα από 6 μηνών μέχρι 2 ετών είναι εκείνο κατά το οποίο τα παιδιά είναι περισσότερο δεκτικά σε νέες τροφές. Γι’ αυτό, δίνετέ τους συχνά τα γεύματα που θα θέλατε να καταναλώνουν και στο μέλλον – από ομελέτες μέχρι λαχανικά στο γουόκ (λέμε τώρα) και τρώτε μαζί τους όσο συχνότερα μπορείτε.
Προσχολική ηλικία (2 – 5 ετών)
Credit: http://www.whattoexpect.com/
3) Οι μικρές κοιλίτσες γεμίζουν γρήγορα: Από τη βρεφική μέχρι την προσχολική ηλικία, τα πράγματα αλλάζουν γρήγορα — αναπτύσσεται η λεκτική επικοινωνία, η ανάπτυξη επιβραδύνεται και τα παιδιά αρχίζουν να προσλαμβάνουν μηνύματα του περιβάλλοντος σχετικά με την τροφή. Οι γονείς κάνουν συχνά το λάθος να υποκύπτουν στις παρακλήσεις των παιδιών για χυμούς, γάλα και πρόχειρα ενδιάμεσα γεύματα, τα οποία γεμίζουν γρήγορα την κοιλίτσα τους, με αποτέλεσμα να μην τρώνε τα κανονικά τους γεύματα. Για να αποφύγετε αυτή την κατάσταση, θα πρέπει να φροντίσετε ώστε η διαδικασία του φαγητού να έχει συγκεκριμένη ρουτίνα, τόσο χρονικά, όσο και χωροταξικά, ώστε να φτάνουμε στα τρία γεύματα και τα δύο ή τρία ενδιάμεσα. Κρατήστε την ποσότητα γάλακτος στα δύο ποτήρια και τους χυμούς στα 150 γραμμάρια τη μέρα (μισό κουτάκι). Καθιερώστε το νεράκι ως το «ρόφημα επιλογής» μεταξύ των γευμάτων.
4) Παρεκτροπές και ιδιοτροπίες: Κατά την προσχολική ηλικία, τα παιδιά αρχίζουν να έχουν προτιμήσεις και να αντιμετωπίζουν αρνητικά κάθε νέα τροφή που τους δίνουμε, αλλά και να αλλάζουν προτιμήσεις σε σχέση με τροφές που παλιότερα κατανάλωναν (ειδικά λαχανικά). Οι περισσότεροι γονείς δεν αντιλαμβάνονται ότι αυτές οι «ιδιοτροπίες» είναι κομμάτι της φυσιολογικής διαδικασίας ανάπτυξης του παιδιού τους. Και όχι μόνο αυτό, αλλά κάποιες φορές, για να αντιμετωπίσουν την «κατάσταση», αρχίζουν να δωροδοκούν τα παιδιά τους επιβραβεύοντάς τα με κάποιο γλυκό προκειμένου να φάνε ή γίνονται καταπιεστικοί επιμένοντας να φάνε τα παιδιά τους συγκεκριμένη ποσότητα από το φαγητό που δεν τους αρέσει ή παραδίνονται και μαγειρεύουν μόνο τα φαγητά που προτιμούν τα παιδιά τους. Αυτές οι συμπεριφορές όμως εμποδίζουν τη φυσική ανάπτυξη της ικανότητας του παιδιού να επιλέγει με βάση τις προτιμήσεις του, ενώ εμποδίζουν και την καλλιέργεια της ικανότητάς του παιδιού να ρυθμίζει μόνο του την ποσότητα φαγητού που του αρκεί με βάση τις ανάγκες του.
Οι παρεμβατικές αυτές συμπεριφορές των γονέων φέρνουν ως φυσική αντίδραση την ανάπτυξη ακόμα ισχυρότερων ιδιοτροπιών. Εμείς συνιστούμε την υιοθέτηση της αρχής της Κατανομής Υπευθυνότητας της Ellyn Satter, όπου οι γονείς επιλέγουν το «τι», «πότε» και «πού» στο φαγητό, ενώ τα παιδιά επιλέγουν το «εάν» και το «πόσο». Σε κάθε «θέλω» ή «όχι» που αντιμετωπίζετε, σκεφτείτε σε ποια από αυτές τις κατηγορίες ερωτήσεων ανήκει. Εάν είναι στην περιοχή της δικής σας δικαιοδοσίας, θα πρέπει να θέσετε στα παιδιά σας το αντίστοιχο ξεκάθαρο όριο. Εάν είναι όμως στη δικαιοδοσία του παιδιού, τότε θα πρέπει να βάλετε εσείς όριο στον εαυτό σας. Με αυτή την τακτική, αποφεύγονται οι μάχες, είναι όλοι ικανοποιημένοι και τα παιδιά αποκτούν μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση σχετικά με τη διατροφή τους.
Δημοτικό Σχολείο (6 – 12 ετών)
Credit: http://www.athinorama.gr/
5) Απαγόρευση «κακών» τροφών: Το παιδί σας θα δει μπροστά του ένα σωρό από «απαγορευμένες τροφές» στο ευρύτερο περιβάλλον του σχολείου και της κοινότητας. Εάν έχουμε αποκόψει τα παιδιά από την πρόσβαση σε πρόχειρες τροφές ή γλυκά ή άλλες τροφές που είναι φτωχές σε διατροφική αξία, τότε όταν τα παιδιά βγουν στον «έξω κόσμο», αυτοί οι «απαγορευμένοι καρποί» θα τραβήξουν αμέσως την προσοχή τους. Το καλύτερο είναι να έχουμε φέρει από πριν τα παιδιά σε επαφή με τροφές που θα συναντήσει και έξω από το σπίτι, με μέτρο και με δική μας επίβλεψη, έτσι ώστε να του έχει δοθεί η ευκαιρία να τις απομυθοποιήσει σε κάποιο βαθμό και να μην πέσει πάνω τους με τα μούτρα όταν τις βρει μπροστά του. Μη βάλετε σε καμμία τροφή την ετικέτα «απαγορεύεται»· αντί αυτού, χρησιμοποιήστε τις σαν «ειδικές εκπλήξεις» και διαχειριστείτε τις με τρόπο που να επιτρέπει την ελεγχόμενη έκθεση του παιδιού σε αυτές.
6) Έλλειψη ορίων στην κουζίνα: Εάν η κουζίνα είναι ανοικτή και προσβάσιμη μέρα-νύχτα, το παιδί δεν θα μπορέσει να εμπεδώσει ότι η σίτιση έχει πρόγραμμα και δομή, με συγκεκριμένα μεγάλα και μικρά γεύματα, καθώς και με κενά μεταξύ των γευμάτων. Μπορεί επίσης να αποκτήσει τη συνήθεια να μασουλάει κάτι συνεχώς, να τρώει χωρίς να ξέρει το γιατί ή απλά επειδή βαριέται ή ακόμα και να χάσει την αίσθηση της αυτορύθμισης στο φαγητό. Βάλτε όρια μεταξύ των γευμάτων ή του δεκατιανού και του κολατσιού, χρησιμοποιώντας εκφράσεις του τύπου «Δεν έχει άλλο φαγητό μέχρι το βραδινό. Θα φάμε πάλι στις 7». Φροντίστε το φαγητό που φτιάχνετε να είναι χορταστικό και πλήρες σε θρεπτικές ουσίες!
Εφηβεία (13 – 18 ετών)
Credit: http://atlantablackstar.com/
7) Πρόωρη εγκατάλειψη της καθοδήγησης: Ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά της εφηβείας είναι η αυξανόμενη ανεξαρτησία και αυτό μπορεί να βρει εφαρμογή και στη διατροφή. Δυστυχώς, μέσα στην προσπάθειά τους για ανεξαρτητοποίηση, οι έφηβοι μπορεί να χάσουν τον προσανατολισμό τους σε σχέση με το ποιες είναι οι υγιεινές επιλογές τροφών και τι σημαίνει διατροφική ισορροπία. Μην εγκαταλείψετε την προσπάθεια διακριτικής καθοδήγησης των παιδιών σας, όσο μένουν ακόμα στο σπίτι μαζί σας – έχουν ακόμα πολλά να μάθουν, στην πορεία τους προς την ενηλικίωση.
8) Αποφυγή των δύσκολων θεμάτων συζήτησης: Θέματα όπως η προβληματική διατροφή — για παράδειγμα υπερβολικά μικρή ή υπερβολικά μεγάλη ποσότητα, χαμηλή ποιότητα τροφών, κτλ — μπορεί να προκαλούν αμηχανία στους γονείς και να διστάζουν να μιλήσουν για αυτά με τους εφήβους τους. Από την άλλη όμως, πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι οι έφηβοι πολλές φορές αντιμετωπίζουν προβληματικές καταστάσεις με προβληματικές λύσεις, όπως περίεργες ή αυστηρές δίαιτες, παρατεταμένες νηστείες ή αποφυγή ολόκληρων ομάδων τροφών. Καλό θα είναι επομένως να μη φοβάστε να μιλήσετε σχετικά με τυχόν προβληματισμούς που έχετε. Μπορείτε να ξεκινήσετε μια συζήτηση κάπως έτσι: «Έχω παρατηρήσει ότι φαίνεται σαν να πεινάς πολύ συχνά. Μήπως θα ήθελες να μιλήσουμε γι’ αυτό, μήπως θα μπορούσα να κάνω κάτι για να βοηθήσω;» ή και «Έχω την εντύπωση ότι δεν είσαι ικανοποιημένη με το βάρος σου – πώς θα μπορούσα να σε βοηθήσω με αυτό;» Οι έφηβοί σας πιθανότατα να μην σας ανοιχτούν αμέσως, αλλά εάν είστε κοντά τους με ειλικρινές ενδιαφέρον και αγάπη και συνεχίσετε διακριτικά να επιμένετε, τότε στο τέλος θα θέλουν να σας μιλήσουν εκείνοι.
Γονείς
Credit: http://fitness.makeupandbeauty.com/
9) Δεν φροντίζετε αρκετά τη δική σας διατροφή: Είναι συνηθισμένο οι γονείς να είναι τόσο αφοσιωμένοι στη φροντίδα των παιδιών τους που στο τέλος να ξεχνούν να φροντίζουν τον ίδιο τον εαυτό τους. Ωστόσο, οι έρευνες μας λένε ότι οι γονείς αποτελούν ισχυρότατα πρότυπα προς μίμηση για τα παιδιά τους, τόσο σε θέματα υγείας, όσο και σε θέματα προσωπικής φροντίδας και φυσικής κατάστασης. Ακόμα και όταν οι γονείς προσπαθούν να κρύψουν πράγματα όπως το ότι κάνουν δίαιτα ή τον μη ισορροπημένο τρόπο διατροφής τους ή το γεγονός ότι δεν τους αρέσει το σώμα του, τα παιδιά το αντιλαμβάνονται γρήγορα λόγω της αυξημένης τους διαίσθησης και, δυστυχώς, μαθαίνουν από το παράδειγμα. Σιγουρευτείτε λοιπόν ότι βάζετε πάντα και δικές σας προσωπικές ανάγκες στις λίστες ToDo της ημέρας και συνεχίστε την προσπάθεια να είστε το παράδειγμα που θα θέλατε να μιμηθούν τα παιδιά σας.
10) Δεν προγραμματίζετε τα γεύματα: Όταν οι γονείς δεν προγραμματίζουν τα γεύματα της εβδομάδας, τότε συνήθως καταλήγουν να αναρωτιούνται κάθε φορά τι θα κάνουν με το φαγητό, κάτω από πίεση χρόνου, το οποίο συνήθως οδηγεί σε μειωμένη ποικιλία και συχνές επαναλήψεις των ίδιων βολικών και γρήγορων γευμάτων. Προσπαθήστε να προγραμματίσετε τα γεύματα από το Σαββατοκύριακο, προσαρμόζοντας τις επιλογές της κάθε μέρας ανάλογα με τις αντίστοιχες δραστηριότητες που έχετε προγραμματίσει. Το κλειδί είναι να συνεχίσετε τις δοκιμές μέχρι να καταλήξετε σε ένα σύστημα που θα εξυπηρετεί και εσάς και την οικογένειά σας.
Αρχική πηγή: http://www.100daysofrealfood.com/2013/07/08/top-10-feeding-mistakes-parents-make/
Η προσωπική συμβουλευτική υποστήριξη στην ψυχολογία της διατροφής (Eating Psychology Coaching) είναι μια συναρπαστική και καινοτόμος προσέγγιση που αντιμετωπίζει με αποτελεσματικότητα θέματα βάρους, αδηφαγίας (binge eating), υπερφαγίας (overeating), συναισθηματικής υπερφαγίας (emotional eating), προκλήσεις σε σχέση με την προσωπική εικόνα που έχουμε για το σώμα μας (body image), τις αιώνιες, ατελείωτες και επαναλαμβανόμενες δίαιτες (yo-yo dieting), καθώς και ποικιλία ζητημάτων υγείας και σωματικών συμπτωμάτων που σχετίζονται με τη διατροφή, όπως η λειτουργία της πέψης, η αίσθηση κόπωσης, η πεσμένη ή ευμετάβλητη διάθεση, η λειτουργία του ανοσοποιητικού και άλλα.
- Τεστ δυσανεξίας – η δικαίωση! - 10/09/2016
- Το σκοτάδι και η κρίση - 17/12/2015
- Ιδανικό βάρος και δίαιτα - 13/10/2015
Μοιραστείτε τη γνώμη σας!