Απομαγνητοφώνηση της παρουσίασης του Γεώργιου Αρσένιου Μέσκου (εκπαιδευτικού, μηχανολόγου μηχανικού, διδάκτορος θεολογίας) στην εκδήλωση με θέμα «Λόγος περί θανάτου: Θρησκεία, Τέχνη και Επιστήμη μπροστά στο μεγάλο ερώτημα του θανάτου», της Εταιρείας Μελέτης των Σχέσεων Επιστήμης και Θρησκείας (ΕΜΕΣΕΘ) της 31ης Μαΐου 2011:
Θάνατος. Είναι πλέον εντελώς τετριμμένο να πει κανείς ότι είναι το μόνο βέβαιο στην ζωή μας. Αν όμως αναρωτηθεί κανείς, τι είναι ο θάνατος και πότε συμβαίνει και ποια η σημασία του για ένα όν όπως ο άνθρωπος, τότε ανοίγουν θέματα τα οποία ίσως να μην κλείσουν ποτέ. Και τούτο γιατί προκειμένου να δώσουμε απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα πρέπει πρώτα να απαντήσουμε στα ερωτήματα του τι είναι ζωή, τι είναι ο άνθρωπος, πότε αρχίζει η ζωή και πότε αρχίζει η ζωή του ανθρώπου.
Για το μεγαλύτερο διάστημα ανάπτυξης του ανθρώπινου πολιτισμού, τα ερωτήματα αυτά ήταν αποκλειστικότητα της θρησκείας-θεολογίας και στην συνέχεια της φιλοσοφίας. Μόνο εσχάτως εμφανίστηκε και η επιστήμη ως χώρος από τον οποίο προέρχονται απαντήσεις στα μεγάλα αυτά υπαρξιακά ερωτήματα. Και η επιστήμη εμπλέκεται με δύο τρόπους στον προβληματισμό αυτό. Είτε άμεσα είτε έμμεσα. Σήμερα είναι πλέον ξεκάθαρο ότι το ερώτημα της ζωής και του θανάτου στην γενική του μορφή είναι αντικείμενο της επιστήμης, των βιολογικών επιστημών. Δεν πρόκειται ποτέ να ρωτήσουμε ένα θεολόγο ή φιλόσοφο για να αποφασίσουμε αν ένας έμβιος οργανισμός είναι ζωντανός ή όχι.
Δεν ισχύει το ίδιο όμως όταν εξειδικεύουμε το θέμα και συζητάμε για τον άνθρωπο. Εδώ τα πράγματα είναι πιο πολύπλοκα και ειδικά ερωτήματα έχουν μεγάλη πρακτική και ηθική σημασία, όπως π.χ. ποια στιγμή μπορούμε να θεωρούμε ότι ξεκινά η ζωή ενός ανθρώπου και ποια στιγμή αυτή τελειώνει. Η επιστήμη καθεαυτή δεν μπορεί να δώσει απόλυτες και πλήρεις απαντήσεις και υπάρχει χώρος για φιλοσοφικό ή θεολογικό στοχασμό. Είναι τα λεγόμενα βιοηθικά προβλήματα που σχετίζονται με την γέννηση και τον θάνατο του ανθρωπίνου όντος. Για όλα αυτά πλέον έχουν λεχθεί πολλά και νομίζω ότι οι περισσότεροι κάτι έχουμε ακούσει στην τηλεόραση ή διαβάσει στις εφημερίδες και τα περιοδικά, όταν δεν έχουμε ακούσει ή διαβάσει κάτι πιο ειδικό.
Πολύ λιγότεροι από εμάς έχουμε υπόψη μας μια σειρά άλλων επιστημονικών γνώσεων οι οποίες, αν και δεν αναφέρονται άμεσα στο θέμα της ζωής και του θανάτου, όμως δίνουν στοιχεία στον θεολόγο ή τον φιλόσοφο ή γενικότερα στον σκεπτόμενο άνθρωπο, ικανά να τον επιτρέψουν να διαμορφώσει άποψη και απαντήσεις πάνω στα υπό συζήτηση ερωτήματα. Προσωπικά έχω ήδη ακολουθήσει αυτήν την γραμμή προκειμένου να κρίνω συγκεκριμένες θεολογικές απόψεις αναφορικά με την ζωή και τον θάνατο. Αυτήν την γραμμή θα ήθελα να ακολουθήσω και σήμερα, γενικεύοντας όμως τον προβληματισμό έξω και πέραν των θεολογικών πλαισίων.
