Τις τελευταίες φορές που επισκέφτηκα την ΙΚΕΑ, παρατήρησα δύο πράγματα που μου έκαναν εντύπωση: ένα θετικό και ένα αρνητικό.
Από τη μία, είδα ότι η ΙΚΕΑ είχε προσλάβει και υπαλλήλους σχετικά μεγάλης ηλικίας. Με το «σχετικά μεγάλης», εκτιμώ ότι μπορεί και να απείχαν 5 χρόνια από τη συνταξιοδότηση. Αυτό το προσμετράω στα πολύ θετικά της επιχείρησης· μπράβο τους, που δίνουν την ευκαιρία σε ηλικιωμένους ανθρώπους να είναι παραγωγικοί και να βγάζουν αξιοπρεπώς το ψωμί τους, μέσα σε αυτή την περίοδο μεγάλης κρίσης και ανεργίας.
Από την άλλη, είδα κάτι που μου δημιούργησε έντονα αρνητικά συναισθήματα· πλέον, τα παιδικά γεύματα σερβίρονται σε πλαστικά πιατάκια! Όταν κάποιος ζητήσει κανονικό πιάτο, το προσωπικό που σερβίρει δηλώνει ότι αυτές τις οδηγίες έχουν και ότι οι παιδικές μερίδες σερβίρονται υποχρεωτικά σε πλαστικό πιάτο!
Δεν πρόκειται να κάνω σε αυτό το άρθρο ανάλυση του τι είναι η BPA ή Bisphenol-A και ποια είναι η επίδραση που έχει στον άνθρωπο, για δύο λόγους. Ο πρώτος είναι ότι θα παραθέσω συνδέσμους προς σχετικά άρθρα, στο τέλος της καταχώρησης. Ο δεύτερος λόγος είναι ότι, η ΙΚΕΑ φέρεται να έχει αφαιρέσει την BPA από τα πλαστικά της.
Συγκεκριμένα, τα περισσότερα πλαστικά της ΙΚΕΑ αναγράφουν στην πίσω πλευρά ότι είναι φτιαγμένα από πολυπροπυλένιο, με κωδικό ανακύκλωσης «5». Για το τι σημαίνει ο κάθε κωδικός ανακύκλωσης, διαβάστε εδώ. Επιπλέον, σύμφωνα με ένα blog που ισχυρίζεται ότι επικοινώνησε με την ΙΚΕΑ Καναδά, η απάντηση που έλαβε ήταν ότι «πλέον» δε χρησιμοποιούν BPA σε κανένα πλαστικό τους.
Το πρόβλημά μου όμως δεν είναι η BPA, αλλά το πλαστικό γενικότερα, και η χρήση του για σερβίρισμα ζεστού φαγητού, ειδικότερα. Τα διάφορα χημικά που έχουν τα πλαστικά, μερικές φορές βγαίνουν στο φαγητό ακόμα και σε θερμοκρασίες δωματίου. Πόσο μάλλον, όταν βάζουμε πάνω τους ζεστό φαγητό!
Το ότι η BPA έχει αφαιρεθεί, δεν είναι τόσο σημαντικό θέμα. Νομίζουμε ότι είναι, γιατί έχουμε την ψευδαίσθηση πως όλα τα υπόλοιπα υλικά που υπάρχουν στο πλαστικό, καθώς και τα νέα χημικά με τα οποία αντικατέστησαν οι κατασκευαστές την BPA, είναι ασφαλή. Στην πραγματικότητα, δεν υπάρχουν επίσημες έρευνες που να δείχνουν ότι είναι ασφαλή, άρα δεν μπορούμε να γνωρίζουμε, ούτε να είμαστε βέβαιοι.
Χαρακτηριστικό το απόσπασμα από άρθρο στους New York Times:
Το πρόβλημα είναι ότι το κανονιστικό πλαίσιο (σ.μτφ: στις ΗΠΑ, αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο) επιτρέπει στους κατασκευαστές να υιοθετούν ή να συνεχίζουν να χρησιμοποιούν χημικά που δεν έχουν ελεγχθεί επαρκώς για την ασφάλειά τους. Ένας κατασκευαστής μπορεί να αντικαταστήσει την BPA με κάποιο άλλο μη ελεγμένο συστατικό και να κερδίσει έτσι μερικά χρόνια χρήσης του, πριν γίνει και αυτό αντικείμενο υγειονομικών προειδοποιήσεων και πριν τραβήξει τη δημόσια προσοχή. Μέχρι να μάθουμε ακριβώς πώς επιδρούν αυτά τα χημικά πάνω μας, ολόκληρες γενεές θα έχουν επηρεαστεί. Είμαστε πειραματόζωα.
Το σύστημα είναι στρεβλό. Πρέπει να αντιστρέψουμε τη διαδικασία: πρώτα να γίνονται δοκιμές – και, στη συνέχεια, να επιτρέπεται να κυκλοφορούν στην αγορά μόνο όσα χημικά έχει αποδειχθεί ότι είναι ασφαλή.
Είναι χαρακτηριστικό, ότι όλο και περισσότεροι κατασκευαστές αναγράφουν ότι τα πλαστικά τους είναι «BPA-Free», αλλά δε μας λένε με τι έχουν αντικαταστήσει την BPA. Εκ του αποτελέσματος, πρόσφατες έρευνες (εντός του 2012) δείχνουν ότι ένα άλλο μέλος της οικογένειας των βισφαινολών παίρνει τη θέση της BPA, στα αποτελέσματα εξετάσεων σε δείγματα του πληθυσμού. Ποιο μέλος; Η BPS! Μήπως αναρωτιέστε πόσες είναι επιτέλους οι βισφαινόλες; Για να σας λύσω την απορία, υπάρχουν 15 διαφορετικές ενώσεις: Bisphenol A, AB, AF, B, BP, C, E, F, G, M, S, P, PH, TMC και Z!
Δεν σας γεμίζει θυμό το ότι, μόλις αναγκάστηκαν οι πετροχημικές βιομηχανίες να αντικαταστήσουν την BPA ως επικίνδυνη (στον Καναδά έχει απαγορευτεί), απλά αντικατέστησαν αυτό το χημικό με ένα άλλο, το ίδιο επικίνδυνο; Και τώρα πουλάνε τα προϊόντα τους για να τα ξαναχρησιμοποιήσουμε σε παιδάκια, ως «BPA-Free»;
Όσο για το εάν είναι ασφαλές να ζεσταίνουμε τα πλαστικά, ακόμα και προϊόντα που είχαν «καλή» σήμανση («1», «2» και «5»), σε έρευνα που παρουσιάζεται στο Journal Sentinel Online (Pulitzer prize winner 2008, 2010, 2011), αποκαλύπτεται ότι εκλύουν BPA στο περιεχόμενό τους όταν ζεσταίνονται, παρότι γράφουν ότι είναι «ασφαλή για φούρνο μικροκυμάτων»!
Παρεμπιπτόντως, η ταινία «Plastic Planet» είναι πραγματικά συγκλονιστική, ως προς τη συνειδητοποίηση της παραπληροφόρησης σχετικά με τους κινδύνους των πλαστικών, οι οποίοι κίνδυνοι ξεκίνησαν να ανακαλύπτονται μόλις τη δεκαετία του 1990. Στην ταινία αυτή, μαθαίνουμε ότι οι βιομηχανίες δεν είναι υποχρεωμένες να δηλώσουν την ακριβή σύσταση των πλαστικών τους, γιατί, πέρα από τις βασικές πρώτες ύλες (πχ, το αέριο αιθυλένιο), όλα τα υπόλοιπα χημικά πρόσθετα που χρησιμοποιούν, καθώς και η αναλογία στην οποία χρησιμοποιούνται, αποτελούν «βιομηχανικό μυστικό» τους!
Η λύση; Χρησιμοποιήστε άλλα υλικά! Μέχρι να γίνει ευρέως διαθέσιμο το «βιοπλαστικό» (δηλαδή πλαστικό με πρώτες ύλες φυτικής προέλευσης, όχι το πετροχημικό βιοδιασπώμενο πλαστικό), η καλύτερη εναλλακτική είναι το τιτάνιο, στη συνέχεια το ανοξείδωτο ατσάλι, το κεραμικό και το γυαλί – στα δύο τελευταία, προσέξτε τη σύσταση τυχόν χρωμάτων που ενσωματώνονται στο υλικό, καθώς και βαφών που το καλύπτουν. Το Google Search είναι φίλος σας, χρησιμοποιήστε το!
Παραπομπές:
- Plastic (Not) Fantastic: Food Containers Leach a Potentially Harmful Chemical
- Exposure to Chemicals in Plastic
- Plastic Planet
- Is “BPA-Free” a lie?
- Consumer Alert: BPA-Free Goods Still Contain Toxic Bisphenol
- Widespread Exposure to BPA Substitute Is Occurring from Cash Register Receipts, Other Paper
- Plastic Water Bottles
Η ταινία Plastic Planet στο YouTube, με Αγγλικούς διαλόγους:
[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=RiJxFhI3u7w[/youtube]
- Τεστ δυσανεξίας – η δικαίωση! - 10/09/2016
- Το σκοτάδι και η κρίση - 17/12/2015
- Ιδανικό βάρος και δίαιτα - 13/10/2015
Μοιραστείτε τη γνώμη σας!