Έπεσε στα χέρια μου ένα αντίτυπο του περιοδικού Parents, Φεβρουαρίου 2011, το οποίο μου άφησε πολύ καλή εντύπωση· από εδώ και πέρα, μάλλον θα είμαι συχνός αναγνώστης του. Από τα πολύ ενδιαφέροντα άρθρα που είχε, ξεχώρισα δύο: το ένα ήταν για τοξικά υλικά που χρησιμοποιούμε στην καθημερινότητά μας και μέσα στο σπίτι μας και το άλλο ήταν για τη βιταμίνη D!

Είναι πολύ καλό που επιτέλους αρχίζει να λαμβάνει δημοσιότητα η βιταμίνη D, και να περνάει, μέσα από ευρείας κυκλοφορίας περιοδικά, η εξαιρετική σημασία της για την υγεία μας.

Το άρθρο ήταν αρκετά κατατοπιστικό, αν και περιείχε κάποιες αναφορές, οι οποίες αν και δεν θα έλεγα ότι άλλαζαν τη γενική εικόνα, ωστόσο, για χάρη πληρότητας, θα ήθελα σε σχέση με αυτές να παραθέτω ορισμένες πρόσθετες πληροφορίες.

Όσο και αν ακούγεται περίεργο, οι Μεσογειακοί λαοί είναι εκείνοι στην Ευρώπη με τον χαμηλότερο μέσο όρο 25(OH)D3 ή 25-υδροξυβιταμίνης D3, τη μορφή της βιταμίνης D που μετράται στον ορό του αίματος. Χαρακτηριστικά ήταν τα αποτελέσματα πανευρωπαϊκής έρευνας που είχε γίνει ήδη πριν 11 χρόνια και είχε δείξει ότι οι Ελληνίδες είχαν τον χαμηλότερο μέσο όρο από όλες τις Ευρωπαίες!! [κατεβάστε τη μελέτη εδώ, Epidemiology of vitamin-D-deficiency/insufficiency in different European countries, Journal für Menopause 2000; 7 (Supplementum 2) (Ausgabe für Deutschland), 29-33]. Στο άρθρο, αναφέρεται ότι τα χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D στον Ελληνικό πληθυσμό, επιβεβαιώθηκαν από νέα έρευνα του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, η οποία αυτή τη φορά έγινε σε παιδιά και εφήβους.

Ένας βασικός λόγος που συμβαίνει αυτό, είναι ότι είμαστε πιο σκουρόχρωμοι από τους Βορειοευρωπαίους και επομένως χρειάζεται μεγαλύτερης διάρκειας έκθεση στον ήλιο, πράγμα το οποίο αποφεύγουμε. Επιπλέον, έχουμε μάθει να αποφεύγουμε τον ήλιο ή να καλυπτόμαστε με αντηλιακά, τα οποία μπλοκάρουν τις ακτίνες UVB, οι οποίες είναι απαραίτητες για τη φωτοσύνθεση της D3 στο δέρμα μας. Τέλος, όσον αφορά τις τροφές μας, η κύρια πηγή λιπών είναι τα φυτικά λιπαρά (όπως πχ το ελαιόλαδο), ενώ οι βόρειοι καταναλώνουν περισσότερα ζωικά λίπη και «παχιά» ψάρια…

Ως προς τις τροφές που αναφέρονται στο άρθρο ως εναλλακτικές πηγές της βιταμίνης D3 (η κύρια πηγή είναι η διαδικασία παραγωγής μέσα στο δέρμα μας), οφείλω να εκφράσω την επιφύλαξή μου για το μουρουνέλαιο (λάδι που παράγεται από συκώτι ψαριού), το οποίο αναφέρεται ως η πλουσιότερη σχετική τροφή. Η επιφύλαξή μου αφορά στο ότι η αναφορά αυτή στο μουρουνέλαιο δεν συνοδεύεται από προειδοποιήσεις σχετικά με την κατανάλωσή του.

Συγκεκριμένα, το μουρουνέλαιο περιέχει πολύ υψηλές ποσότητες βιταμίνης Α, και μάλιστα η αναλογία που έχει σε βιταμίνη Α έναντι βιταμίνης D είναι 10:1 !!! Έτσι, η μια κουταλιά (20ml), ναι μεν περιέχει 1.500IU βιταμίνης D3, περιέχει όμως και 15.000IU βιταμίνης Α!!! Από τη στιγμή που η Ημερήσια Συνιστώμενη Δόση (Recommended Daily Intake, RDI) βιταμίνης Α είναι 3.000IU, καταλαβαίνει κανείς ότι με αυξημένη και παρατεταμένη κατανάλωση μουρουνέλαιου δεν είναι καθόλου δύσκολο να φτάσει η βιταμίνη Α σε τοξικά επίπεδα.

Σχετικά τώρα με την παρακολούθηση των επιπέδων βιταμίνης D3 στο σώμα, στο άρθρο είναι λίγο μπερδεμένη η διατύπωση. Για να είμαστε σαφείς, η μέτρηση της αιματολογικής εξέτασης 25(OH)D3 οφείλει να είναι, καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου, πάνω από 40ng/ml (νανογραμμάρια ανά χιλιοστόλιτρο) και, ιδανικά, πάνω από 50ng/ml. Η αιτιολόγηση (Heaney RP, Armas LA, Shary JR, Bell NH, Binkley N, Hollis BW. 25-Hydroxylation of vitamin D3: relation to circulating vitamin D3 under various input conditions. Am J Clin Nutr. 2008 Jun;87(6):1738–42) είναι ότι σε σχετική έρευνα, ο οργανισμός των συμμετεχόντων, άρχιζε να αποθηκεύει D3 για μελλοντικές ανάγκες, κατά μέσο όρο από τα επίπεδα των 40ng/ml και πάνω. Επιπλέον, όταν ο δείκτης 25-υδροξυβιταμίνης D3 έφτασε στα 50ng/ml, οι οργανισμοί όλων ανεξαιρέτως των συμμετεχόντων στην έρευνα, είχαν αρχίσει να αποθηκεύουν D3. Αυτό μας λέει ότι, σε επίπεδα χαμηλότερα από τα παραπάνω, ο οργανισμός χρειάζεται (και καταναλώνει) για τις ανάγκες του, όλη τη διαθέσιμη D3.

Η δοσολογία της βιταμίνης D3, όταν προέρχεται από συμπληρώματα διατροφής, λογικό είναι ότι οφείλει να καθορίζεται με βάση την ανωτέρω αιματολογική εξέταση 25(OH)D3, προκειμένου να διατηρούνται στο αίμα τα επίπεδα που αναφέρονται και σε άλλο άρθρο (Βιταμίνη D3: το καλύτερα κρυμμένο μυστικό της φαρμακοβιομηχανίας;)

Μια επιπλέον διευκρίνιση, σε σχέση με τον βασικό και φυσικό τρόπο λήψης της βιταμίνης D3, ο οποίος είναι η παραγωγή στο δέρμα, μέσω της έκθεσης στον ήλιο. Αναφέρεται (εκ παραδρομής προφανώς) στο άρθρο, ότι «το σημείο του σώματος όπου συντίθεται η ουσία» είναι τα χέρια, ενώ σε άλλο μέρος γράφει ότι η έκθεση στον ήλιο «το καλοκαίρι πρέπει να γίνεται το πρωί και το απόγευμα». Στην πραγματικότητα, η βιταμίνη D3 παράγεται από όλο το δέρμα του σώματός μας και, μάλιστα, ενδείκνυται η έκθεση όσο το δυνατό μεγαλύτερης επιφάνειας στον ήλιο, προκειμένου να μεγιστοποιείται η παραγωγή και να μειώνεται ο απαιτούμενος χρόνος έκθεσης. Επίσης, όσο και αν ξενίζει, η έκθεση πρέπει να γίνεται (υπό προϋποθέσεις) το μεσημέρι που ο ήλιος είναι δυνατός, καθώς το πρωί και το απόγευμα, οι ακτίνες UVB φιλτράρονται από την ατμόσφαιρα και έτσι… άδικος κόπος η ηλιοθεραπεία…

Τέλος, αξίζει να αναφερθεί ότι η D3, ως συμπλήρωμα διατροφής, δεν είναι «συνθετική ορμόνη» όπως αναφέρεται στο άρθρο, εκτός και εάν έχω καταλάβει λανθασμένα τον όρο. Στα περισσότερα σκευάσματα, η D3 παράγεται από… μαλλί προβάτου!! Από την επεξεργασία του λίπους που περιέχεται στο μαλλί, απομονώνεται η ουσία λανολίνη. Στη συνέχεια, από τη λανολίνη παράγεται 7-δεϋδροχοληστερόλη, η οποία με ακτινοβόληση UVB παράγει χοληκαλσιφερόλη ή αλλιώς «βιταμίνη D3». Η ακτινοβόληση της 7-δεϋδροχοληστερόλης από τις ακτίνες UVB, είναι ακριβώς ο τρόπος με τον οποίο φωτοσυντίθεται η D3 μέσα στο ανθρώπινο δέρμα.

Για το θέμα της όντως συνθετικής παραγωγής της ορμόνης, προβλέπω ότι θα ακούσουμε πολλά στο μέλλον. Δυστυχώς μάλιστα, προβλέπω ότι τότε θα διαφανεί ότι θα συνδυάζεται με την απόφαση του FDA τον Νοέμβριο του 2010 να μην αναγνωρίσει (σε εκείνη τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή) τις ιδιότητες της D3 που αφορούν πέρα από την υγεία των οστών· σημειώστε, προς το παρόν, ότι ορισμένοι βλέπουν μια τάση του FDA τα τελευταία χρόνια, η οποία είναι σαφώς αρνητική προς οτιδήποτε δεν μπορεί να πατενταριστεί εμπορικά από φαρμακοβιομηχανίες. Επίσης, θα έχει να κάνει με τη δράση του Οργανισμού Codex Alimentarius, το «όραμα» του οποίου ενέχει τον κίνδυνο μιας πολύ επικίνδυνης «παρέκκλισης», προς την νομική απαγόρευση των «φυσικής προέλευσης» σκευασμάτων και του υποχρεωτικού περιορισμού των επιλογών που θα έχουν οι τελικοί καταναλωτές· πρώτη ένδειξη η επικείμενη, πολύ, μα πάρα πολύ (έως και εντυπωσιακά) «αθόρυβα» μεθοδευμένη, απαγόρευση των φυσικών ιατρικών βοτάνων στην Ευρωπαϊκή Ένωση (χρησιμοποιούνται στην ομοιοπαθητική, στην παραδοσιακή ανατολική & κινέζικη ιατρική, κτλ), μέσα στο έτος που διανύουμε…

Stratos Laspas
Ακολουθήστε!
Latest posts by Stratos Laspas (see all)